Schrijfvaardigheid
Het schrijven van teksten is één van de meest complexe vaardigheden: alle taaldomeinen komen hierin bij elkaar en leerlingen hebben meta-cognitieve vaardigheden nodig om dit proces goed te doorlopen.
Voor deelname aan onze geletterde maatschappij is het goed kunnen schrijven van groot belang. Toch zien we op veel scholen dat hier een vorm van ’teaching to the test’ plaats vindt: schrijfonderwijs wordt door veel leraren als ‘lastig’ ervaren en staat op een laag pitje mede omdat het ’toch niet getoetst wordt’. Hoe zit dat bij jou op school? Hebben jullie afspraken gemaakt over schrijfonderwijs? Kennen je collega’s de schrijfstrategieën en kunnen ze deze ook toepassen? Hier kun je er meer over lezen.
Lezen daarentegen krijgt heel veel aandacht. Maar… wil je het leesonderwijs verbeteren? Laat leerlingen dan twee keer zoveel schrijven! De uitspraak van Steve Graham (2018): ‘If you teach writing, you get better readers‘ geeft al aan dat er een sterke verbinding ligt tussen lezen en schrijven. Laten we met elkaar deze connectie uitbuiten zodat we leerlingen in de meest brede zin van het woord, toerusten voor de moderne maatschappij.
Daarnaast kan schrijven ook gewoon ontzettend leuk zijn, dat hebben een aantal van jullie al ontdekt toen jullie gingen werken met de (meertalige) taalronde! En die meertalige taalronde geeft ook legio kansen om aandacht te besteden aan de eigen thuistaal van de leerling én aan het Fries. Lees er hier meer over. Werk je veel met leerlingen met een andere thuistaal, dan is de taalronde zoals LOWAN die ontwikkeld heeft een mooie opstap om het Nederlands van die leerlingen te versterken. Kijk voor meer informatie hier.
Tenslotte: ook schrijven kan conceptualiserend werken: schrijven heeft een positief effect op het leren, stof wordt beter verwerkt wanneer leerlingen leren inhouden in eigen woorden weer te geven door bijvoorbeeld aantekeningen te maken of een samenvatting van een informatieve tekst. Leerlingen die de Nederlandse taal nog niet helemaal machtig zijn, kunnen veel baat hebben bij het eerst verwoorden en schrijven in hun eigen taal. Hoe gaan jullie om met leerlingen met een andere thuistaal? Zijn jullie op de hoogte van het belang van die aandacht voor de eigen thuistaal?
Literatuur
Onderstaand vind je een lijst documenten die je kunnen helpen om het schrijfonderwijs meer op de kaart te zetten binnen je eigen school. Door op de titels te klikken kom je bij een website of pdf-versie van het artikel.
Graham, S., et al. (2018/2021). Van lezen ga je beter schrijven. In A. van Gelderen, K. de Glopper, R. van Steensel & M. Marreveld (red.). Leer ze lezen, praktische tips uit onderzoek voor leraren basisonderwijs (pp. 127-130). Meppel: Ten Brink Uitgevers.
Herder, A. (2021). Schrijfonderwijs op peil: Handreiking voor leerkrachten in de midden- en bovenbouw van het (speciaal) basisonderwijs. Enschede: SLO.
Herder, A. (2022). Schrijfonderwijs op peil. Tijdschrift Taal voor Opleiders en Onderwijsadviseurs, 12(20), 26-29. Enschede: SLO.
Hoogeveen, M. & Van Gelderen, A. (2014). Effecten van leren schrijven met peer response en instructie in genrekennis. Levende Talen Tijdschrift, 15(2), 15-26.
Janssen, T. & Van Weijen, D. (2019). Effectief schrijfonderwijs op de basisschool; een literatuurstudie. Levende Talen Tijdschrift, 20(2), 3-15.
Koster, M. (2022). Strategie-instructie bij schrijfvaardigheidsonderwijs. In WODN Werkgroep Onderzoek Didactiek Nederlands (Ed.), Handboek Didactiek Nederlands. Levende Talen.
Linthorst, R., Pulles, M. & Faasse, S. (2013). Observeren en volgen van mondelinge en schriftelijke taalvaardigheden. Tijdschrift Taal voor Opleiders en Onderwijsadviseurs, 4(7), 31-37. Enschede: SLO.
Team Taalvorming (2022). Taalrondes met nieuwkomers. Handleiding voor leerkrachten .
Van Norden, S. (2013). Iedereen kan leren schrijven. Mijn zoektocht naar effectief schrijfonderwijs op de basisschool . Tijdschrift Taal voor Opleiders en Onderwijsadviseurs, 4(7), 31-37. Enschede: SLO.
Ook interessant:
Meer weten over Mondelinge taalvaardigheid? Kijk hier:
Voornaam Achternaam
Pellentesque dapibus hendrerit tortor. Praesent egestas tristique nibh. Sed a libero. Cras varius. Donec vitae orci sed dolor rutrum auctor. Fusce egestas elit eget lorem. Suspendisse nisl elit.
Voornaam Achternaam
